به گزارش مشرق، نشریه فارین پالیسی در گزارشی به بررسی گزینههای نخستوزیری عراق پس از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی این کشور پرداخت.
در این گزارش آمده است: نوری المالکی، نخستوزیر سابق عراق، یکی از اعضای ناشناخته عضو دعوه الاسلامی بود که پس از بمبگذاری در حرم عسکریین در سال ۲۰۰۶، به نخستوزیری عراق رسید. حیدر عبادی، نخستوزیر کنونی عراق نیز در پی فروپاشی نیروهای مسلح این کشور پس از آغاز غارتگریهای گروه تروریستی داعش در سال ۲۰۱۴ قدرت را در دست گرفت.
بیشتر بخوانید:
واکنش «بارزانی» به اعلام نتایج نهایی انتخابات
در صورتی که الگوهای کنونی ادامه یابد، میتوان دو پیشبینی درباره نخستوزیر آینده عراق داشت. نخست اینکه وی از گروه غالب شیعه عراق خواهد بود و در صورتی که بار دیگر العبادی به این سمت برگزیده نشود، نخستوزیر آینده عراق میان مردم این کشور و نیز جامعه بینالمللی ناشناخته خواهد بود. همچنین مشخص است که مقتدی صدر، رئیس جریان صدر که ائتلاف مورد حمایت او (سائرون) در انتخابات پارلمانی عراق بیشترین کرسی را به دست آورد، به نخستوزیری این کشور نخواهد رسید، زیرا خودش در انتخابات پارلمانی شرکت نکرده است. یک کارشناس مسائل عراق در دانشگاه ملی سنگاپور گفت: «با توجه به آنچه تاکنون مشاهده کردهایم، ممکن است یک کاندیدای غیرمنتظره به نخست وزیری عراق برسد.»
با توجه به اعلام نهایی نتایج انتخابات عراق و اعلام نام ۳۲۹ نماینده پارلمان این کشور، سیاستمداران عراقی به زودی دولت آینده خود را تشکیل خواهند داد. البته، ممکن است این روند هفتهها به طول بیانجامد.
سیاستمداران و تحلیلگران عراقی که اغلب آنها به دلیل حساسیت این موضوع نخواستند نامشان فاش شود، به فارین پالیسی کمک کردند لیستی از افرادی را تهیه کند که احتمال نخستوزیری آنها وجود دارد. در ادامه به این لیست اشاره شده است:
۱. حیدر عبادی: نخستوزیر کنونی عراق، علیرغم اینکه در انتخابات پارلمانی هفته گذشته (۱۲ مه) در جایگاه سوم قرار گرفت، همچنان در میان دیگر نامزدان احتمالی برای این سمت، پیشتاز است. وی ۶۶ سال دارد و در انگلیس در رشته مهندسی برق تحصیل کرده است. وی موفق شده است تنشهای فرقهای در عراق را کاهش دهد. ائتلاف «سائرون» مقتدی صدر نیز برای حمایت از نخستوزیری او اعلام آمادگی کرده است.
۲. علی دوای لازم: گفته میشود فرماندار ۵۳ ساله استان میسان عراق انتخاب اصلی لیست ائتلاف صدر برای نخستوزیری این کشور است. یک تحلیلگر مسائل عراق در اینباره گفت: «وی از حمایت لیست پیروز در انتخابات و مقتدی صدر بهره میبرد که این امتیاز چشمگیری برای اوست.»
وی همچنین در سال ۲۰۱۴ کاندیدای جریان صدر برای نخستوزیری بود. در حالی که بسیاری از سیاستمداران عراقی در خودروهای زرهی و از مسیرهای بسیار ایمن رفت و آمد میکنند، علی دوای لازم تصویری مردمی از خود نشان داده است.
دستاوردهای فرمانداری وی در استان محروم میسان او را به قهرمان ملی تبدیل کرده است. با اینحال، برخی بر این باورند که وی جوهر و اعتبار سنتی برای تصدی سمت نخستوزیری عراق را ندارد. دوای لازم متولد جنوب عراق است و در زمان رژیم صدام به زندان افتاده است. با این حال، انتقادهایی نیز علیه عملکرد اجرایی وی مطرح شده است.
۳. هادی العامری: حزب وی در انتخابات اخیر پارلمانی، از نظر تعداد آرا در جایگاه دوم قرار گرفته است. کارشناسان اعلام کردهاند وی شانس انتخاب شدن به عنوان نخست وزیر عراق را دارد، زیرا حزب او در انتخابات پارلمانی موفق به کسب ۴۷ کرسی شده است. اما در حال حاضر، ممکن است عامری ترجیح دهد از نامزدی در این سمت کنار بکشد و یکی از معاونان خود را به این منظور معرفی کند.
۴. علی علاوی: این سیاستمدار ۷۰ ساله اهل بغداد، سالها به عنوان وزیر دفاع، دارایی و تجارت عراق فعالیت کرده است و نام وی همواره در میان نامزدان احتمالی سمت نخستوزیری این کشور قرار داشته است. او مدارک دانشگاهی خود را از دانشگاههای هاروارد و امآیتی کسب کرده است. او در دوران رژیم صدام در انگلیس زندگی میکرد و به نگاشتن مطالب انتقادی علیه این رژیم میپرداخت.
۵. نوری المالکی: وی یکی از چهرههای مهم حزب الدعوه اسلامی است که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ به عنوان نخستوزیر عراق فعالیت کرده است. در دوران نخست وزیری وی، بهبودهایی در زیرساختها و استانداردهای زندگی شهروندان عراقی به وجود آمد. با اینحال، تنشهای فرقهای و خشونت در دوران قدرت وی بالا گرفت. وی در سال ۲۰۱۸، نسبت به تمامی کاندیداها آرای بیشتری کسب کرد. با اینحال، آمریکاییها و سعودیها با نخستوزیری وی مخالف هستند. علاوه بر این، جریان صدر نیز روابط خوبی با او ندارد.
۶. صالح حسناوی: وی که پیش از این به عنوان وزیر بهداشت عراق فعالیت میکرده است، یکی دیگر از کاندیداهای جریان صدر برای نخستوزیری این کشور است. وی متولد کربلاست و نمایندهای تکنوکرات و مستقل به شمار میرود. حسناوی در پی سقوط رژیم صدام وارد عرصه سیاست در عراق شد. وی که استاد دانشگاه در رشته روانشناسی است، نماینده سال گذشته عراق برای ریاست یونسکو بود. با این حال، گفته میشود حسناوی در سمت وزارت بهداشت عراق، کارنامه درخشانی نداشته است.
۷. عادل عبدالمهدی: بر اساس گفتههای چند تحلیلگر سیاسی، عبدالمهدی ۷۶ ساله یکی دیگر از کاندیداهای احتمالی برای سمت نخستوزیری عراق است. وی در ۱۵ سال پس از سقوط رژیم صدام به عنوان وزیر دارایی و نفت عراق و نیز معاون رئیس جمهور این کشور فعالیت کرده است. او رابطه مناسبی با حزب الدعوه اسلامی دارد و در عین حال، روابط نزدیکی با حزب عمار حکیم دارد که رقیب الدعوه اسلامی به شمار میرود و در پارلمان عراق تنها ۱۹ کرسی را به دست آورده است. با توجه به شرایط کنونی که شهروندان عراق به دنبال چهرههای تازهنفس و جدید هستند، به نظر نمیرسد وی اقبال رسیدن به مقام نخستوزیری این کشور را داشته باشد.
۸. ایاد علاوی: وی یک سیاستمدار عراقی است که جرج بوش، رئیس جمهور اسبق آمریکا، وی را به عنوان نخستوزیر دولت انتقالی عراق در سال ۲۰۰۴ برگزید. وی یک پزشک جراح بازنشسته است و همواره به عنوان نامزد احتمالی برای نخستوزیری این کشور شناخته شده است. وی روابط نزدیکی با برخی از حامیان صدام داشته است که همین مساله محبوبیت او را به شدت میان اکثر شهروندان عراقی کاهش داده است.
۹. طارق نجم: وی از دیگر حامیان حزب الدعوه اسلامی است که معروفیت چندانی ندارد ولی در عین حال، احتمال رسیدنش به مقام نخستوزیری این کشور وجود دارد. وی از مقامات ارشد دولت مالکی بود و در سال ۲۰۱۴، یکی از نامزدان رسیدن به مقام نخستوزیری عراق به شمار میرفت.
۱۰. ضیا اسدی: این قانونگذار ۴۹ ساله اهل بصره یکی از حامیان مقتدی صدر به شمار میرود. وی به زبان انگلیسی تسلط دارد و به عنوان رابطی میان طبقه اجتماعی کمدرآمد عراق و دیپلماتها و رسانههای بینالمللی عمل میکند.
گفتنی است با مشخص شدن نتیجه انتخابات عراق، فواد معصوم، رئیس جمهور این کشور، اکنون ظرف ۱۵ روز باید پارلمان جدید را به نشست فرا بخواند. پارلمان جدید در این نشست رئیس و دو نایب رئیس خود را با اکثریت آرا انتخاب خواهد کرد. سپس پارلمان پس از اولین جلسه خود ۳۰ روز فرصت دارد رئیس جمهور جدید عراق را با دو سوم آرا انتخاب کند. رئیس جمهور جدید نیز ظرف ۱۵ روز باید رئیس یا نماینده بزرگترین حزب یا ائتلاف راهیافته به پارلمان را به عنوان نخستوزیر، مامور تشکیل دولت کند.